Jeśli wpiszemy w Google słowo kluczowe „stypendium”, znajdziemy wiele informacji dotyczących możliwości otrzymania wsparcia, głównie finansowego. Celem takiego wsparcia jest ułatwienie życia i kariery stypendystom, którzy na to zasługują i/lub tego potrzebują. Stypendia dla uczniów to jednak nie tylko pomoc finansowa, lecz także często niematerialna. Niezależnie jednak od tego, jaki to rodzaj wsparcia, ma ono na celu wspieranie uczniów w dalszej edukacji. Stypendia dla uczniów są przyznawane dzieciom i młodzieży, którzy nadal chodzą do szkoły. Stypendyści zazwyczaj otrzymują comiesięczną sumę na materiały szkolne, wycieczki, wizyty w teatrze itp. Istnieją też stypendia dla uczniów, zapewniające im m.in. laptopy, drukarki lub inne ważne materiały potrzebne im do nauki. Oczywiście ani tych materiałów, ani pieniędzy nie trzeba zwracać.

Kiedy dostaje się stypendium w szkole podstawowej i o jakie stypendia mogą ubiegać się uczniowie?

Uczniowie, którzy znajdują się w trudnej sytuacji materialnej, mają prawo do otrzymania stypendium socjalnego dla uczniów, zaś uczniowie, którzy osiągają wspaniałe wyniki w nauce lub mają wybitne osiągnięcia sportowe, mogą ubiegać się o stypendium naukowe.

O pomoc materialną mogą ubiegać się uczniowie zarówno szkół publicznych, jak i prywatnych:

• uczniowie szkół publicznych i szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych dla młodzieży i dla dorosłych – do czasu ukończenia kształcenia, nie dłużej jednak niż do ukończenia 24. roku życia;
• wychowankowie publicznych i niepublicznych ośrodków umożliwiających realizację obowiązku szkolnego dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim oraz dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo ze sprzężonymi niepełnosprawnościami – do czasu ukończenia realizacji obowiązku nauki.

Rodzaje stypendiów dla uczniów

1. Stypendium socjalne dla uczniów

   
   Stypendium socjalne dla uczniów (i zasiłek socjalny) przyznają w drodze decyzji administracyjnej wójt, burmistrz lub prezydent miasta, ale fundusze na ich wypłatę gminy otrzymują z budżetu państwa.

   Ile wynosi stypendium szkolne?
   Miesięcznie nie może być ono niższe niż 80% i wyższe niż 200% kwoty zasiłku rodzinnego na dziecko w wieku od 5 do 18 lat – od 1 listopada 2018 roku jest to 124 zł. A zatem aktualnie stypendium szkolne dla uczniów może być przyznane w kwocie od 99,20 zł do 248 zł miesięcznie. Nie ma znaczenia jego forma.

   Stypendium socjalne dla uczniów mogą otrzymać osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej, wynikającej z niskich dochodów na osobę w rodzinie, w szczególności gdy w rodzinie występują bezrobocie, niepełnosprawność, ciężka lub długotrwała choroba, wielodzietność, brak umiejętności wypełniania funkcji opiekuńczo-wychowawczych, alkoholizm lub narkomania, a także gdy rodzina jest niepełna lub wystąpiło zdarzenie losowe (podstawa prawna: art. 90d ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty, Dz.U. z 2016  r. poz. 1943 z późn. zm.).

2. Stypendium za dobre wyniki w nauce oraz stypendium za osiągnięcia sportowe dla uczniów
   

   
   Stypendium za dobre wyniki w nauce lub stypendium za osiągnięcia sportowe dla uczniów wypłacane są z budżetu gminy, a przyznaje je dyrektor szkoły. Uzyskać je mogą uczniowie, którzy uzyskali wysoką średnią ocen oraz co najmniej dobrą ocenę z zachowania w okresie (semestrze) poprzedzającym okres (semestr), w którym przyznaje się to stypendium. Stypendium za osiągnięcia sportowe może być przyznane uczniowi, który uzyskał wysokie wyniki we współzawodnictwie sportowym na szczeblu co najmniej międzyszkolnym.

   Dyrektor szkoły przyznaje stypendium za dobre wyniki w nauce lub stypendium za osiągnięcia sportowe po zaczerpnięciu opinii rady pedagogicznej. Stypendia dla uczniów wypłacane są w ramach środków, które zostały przyznane szkole przez organ prowadzący właśnie na ten cel.

   Stypendium za dobre wyniki w nauce nie może zostać przydzielone uczniom klas 1–3 szkoły podstawowej oraz uczniom klasy 4 szkoły podstawowej do ukończenia pierwszego okresu nauki.

   Stypendium za osiągnięcia sportowe nie przysługuje uczniom klas 1–3 szkoły podstawowej.

   Wychowawca klasy składa wniosek o stypendium naukowe lub stypendium za osiągnięcia sportowe wraz z uzasadnieniem do specjalnie powołanej komisji stypendialnej, która z kolei wraz ze swoją opinią przekazuje go dyrektorowi szkoły.

   Dyrektor szkoły ustala wysokość stypendium. Wpierw jednak konsultuje ją z komisją stypendialną, radą pedagogiczną i organem prowadzącym szkołę.

   Szczegółowe zasady określa art. 90g Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
   
   Ile wynosi stypendium za dobre wyniki w nauce i stypendium za osiągnięcia sportowe?
   Nie ma stałej, określonej wysokości stypendium – dokładną kwotę stypendium ustalają poszczególne samorządy i organizacje.

3. Stypendium ministra

   Najlepsi uczniowie – w tym absolwenci szkół podstawowych - mogą się ubiegać o stypendium Ministra Edukacji i Nauki (Ministra Kultury). Stypendium Ministra Edukacji i Nauki przysługuje uczniowi, który:

   • jest laureatem międzynarodowej olimpiady lub laureatem i finalistą olimpiady przedmiotowej o zasięgu ogólnopolskim,
   • jest laureatem konkursu na pracę naukową organizowanego przez instytucję naukową lub stowarzyszenie naukowe,
   • uzyskał wysokie wyniki we współzawodnictwie sportowym na szczeblu krajowym lub międzynarodowym.

   Wniosek o stypendium składa rada pedagogiczna do właściwego ministra. Stypendium z resortu edukacji i nauki jest wypłacane w postaci jednorazowej nagrody w wysokości 3 tys. zł.

Źródła:

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. (Dz.U. z 1991 r. nr 95 poz. 425)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 czerwca 2005 r. w sprawie stypendiów Prezesa Rady Ministrów, ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego (Dz.U. z 2005 r. nr 106 poz. 890)

Inne możliwości uzyskania stypendium dla uczniów szkół podstawowych

• Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci: wspiera szczególnie uzdolnionych uczniów poprzez specjalistyczne zajęcia naukowe i artystyczne (obozy naukowe, warsztaty, seminaria, plenery, koncerty, tradycyjna pomoc finansowa). Każdego roku Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci obejmuje opieką ponad 500 młodych ludzi – od uczniów ostatnich klas szkół podstawowych do maturzystów. Uczestnicy Programu ZDOLNI wybierani są spośród ok. 1200 uczniów z całej Polski. Rekrutacja odbywa się zawsze wiosną.
  Szczegóły dotyczące rekrutacji: TUTAJ
• Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia”: prowadzi program stypendialny wyrównujący szanse edukacyjne młodzieży pochodzącej z małych miejscowości. Stypendystami mogą zostać uczniowie szkoły podstawowej po pierwszym semestrze 7 klasy oraz uczniowie szkół średnich.
  Szczegóły: TUTAJ
• Fundacja EFC: Program Stypendialny Horyzonty jest przeznaczony dla uczniów klas 8, którzy pochodzą z małych miejscowości, a chcieliby dalej uczyć się w wymarzonym liceum lub technikum w dużym mieście. Stypendia dla uczniów przyznawane są na cały okres nauki w szkole średniej.
  Szczegóły: TUTAJ
• Fundacja Edukacji Międzynarodowej: program „zDolny Śląsk” to stypendia dla uzdolnionych dolnośląskich uczniów. Uprawnionymi do występowania o stypendia są uczniowie dolnośląskich szkół od klasy 4 szkoły podstawowej.
  Szczegóły: TUTAJ
• Fundacja Fabryka Marzeń: pomoc stypendialna przeznaczona jest dla uzdolnionych uczniów z ubogich rodzin z województwa świętokrzyskiego.
  Szczegóły: TUTAJ
• Stypendia m.st. Warszawy im. Jana Pawła II: skierowane są do uczniów warszawskich, którzy mimo trudnych warunków materialnych osiągają dobre wyniki w nauce i są aktywni naukowo, artystycznie, sportowo lub są zaangażowani w działania społeczne (pomoc materialna i autorski program edukacyjny).
  Szczegóły: TUTAJ
• Fundacja Orlen: wspiera zdolnych i ambitnych uczniów szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych poprzez finansowanie stypendiów oraz umożliwienie im wzięcia udziału w spotkaniach szkoleniowych, wolontariackich i integracyjnych. Program przewidziany jest dla uczniów klas 7 oraz 8 szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych zamieszkujących Płock i powiat płocki.
  Szczegóły: TUTAJ
• Talenty – Fundusz Stypendialny: Stypendia z Funduszu Lednickie Talenty są przeznaczone dla wybitnie uzdolnionych uczniów z niezamożnych rodzin. Program obejmuje stypendia naukowe, socjalne oraz na specjalne potrzeby edukacyjne.
  Szczegóły: TUTAJ
• Fundusz Stypendialny Rafał Brzoska Foundation: wspiera młodych ludzi z wyjątkowymi talentami, aspiracjami, pomysłami i osiągnięciami, aby zapewnić im optymalne warunki do rozwoju – w Polsce i na świecie. W szczególności jest skierowany do dzieci i młodzieży pochodzących ze środowisk z ograniczonymi możliwościami rozwoju lub będących w trudnej sytuacji ekonomicznej, społecznej bądź z doświadczeniem uchodźczym.
  Szczegóły: TUTAJ
• Stypendia żeglarskie dla wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych: o stypendium mogą ubiegać się wychowankowie placówek opiekuńczo-wychowawczych, ośrodków pieczy zastępczej, rodzin zastępczych oraz młodzież w trudnej sytuacji materialnej.
  Szczegóły: TUTAJ

Informacji o programach stypendialnych naukowych i motywacyjnych można szukać również na stronach lokalnych kuratoriów oraz samorządów (stypendia władz gminy, prezydentów miast, marszałków województwa, urzędów dzielnicy i lokalnych fundacji oświatowych). Warto także skorzystać z wyszukiwarki Moje Stypendium.

I na koniec… wskazówki dla ucznia ubiegającego się o stypendium. O czym może przypomnieć mu wychowawca?

1. Porozmawiaj z rodzicami, że chciałbyś ubiegać się o stypendium.
2. Poproś nauczycieli o poradę, które stypendium może być dla ciebie odpowiednie.
3. Przeczytaj uważnie, co obejmuje stypendium, na stronie internetowej danej fundacji.
4. Sprawdź, kiedy możesz ubiegać się o dane stypendium.
5. Przeczytaj uważnie listę dokumentów, które należy złożyć.
6. Zbierz wraz z rodzicami niezbędne dokumenty, m.in. sprawozdania szkolne, zestawienia wynagrodzeń od rodziców, CV.
7. Poproś nauczyciela o list polecający, który możesz dołączyć do swojej aplikacji.
8. Ściśle przestrzegaj terminów składania wniosku i upewnij się, że wszystkie dokumenty są kompletne.