Pewne szczególne strategie uczenia dzieci będą odgrywały większą rolę w edukacji dzieci z ASD niż w przypadku innych uczniów.
Na podstawie „Przewodnika metodycznego” do programu SPEKTRUM AUTYZMU PRO. |
Historyjki obrazkowe
Do efektywnych strategii uczenia dzieci ze spektrum zaburzeń autystycznych zaliczamy te, które wykorzystują historyjki obrazkowe. Ważne jest, aby były to fabuły opowiadające o relacjach zachodzących między ludźmi w naturalnych życiowych sytuacjach – tzw. historyjki mentalistyczne.
Do ich ułożenia potrzebna jest zdolność do mentalizowania, czyli wczuwania się w stany mentalne ich bohaterów. Historyjki są pomocne w kształtowaniu umiejętności rozumienia intencji i zamiarów.
Dzieci ze spektrum zaburzeń autystycznych bardzo dobrze radzą sobie z układaniem historyjek mechanistycznych i behawiorystycznych. Problem stanowi dla nich ułożenie historyjki mentalistycznej, dlatego pojawiły się one w naszym programie.
Indywidualnie dostosowany system motywacyjny
Nie ma możliwości sprawnego uczenia się bez motywacji. Jednak dzieci z ASD charakteryzują się innymi źródłami motywacji niż ich rówieśnicy o rozwoju typowym. Bardzo często wolą one spędzać czas samotnie niż uczestniczyć w interakcjach społecznych. Pozbawia je to możliwości poznania wielu aspektów otaczającego środowiska, zubaża funkcjonowanie społeczne, a wspiera angażowanie się w stereotypowe i rutynowe zachowania. Dlatego każde dziecko powinno mieć dopasowany indywidualnie system motywacyjny.
Program SPEKTRUM AUTYZMU PRO realizuje tę potrzebę. Po zakończeniu każdego zadania możemy uzyskać animowaną informację zwrotną, a w trakcie pracy – komunikat dźwiękowy i wizualny. Daje to małemu użytkownikowi programu czytelną i natychmiastową informację, czy jego działanie jest postępowaniem pożądanym. Nagradzanie dziecka poprawia jego motywację i wytrwałość, obniżając przy tym poziom frustracji, redukując zachowania niepożądane. Należy pamiętać, że pozytywnie oceniane zachowanie będzie się powtarzać częściej. Jeśli uczniowi nie wystarcza system motywacyjny zawarty w programie, to powinniśmy wprowadzić dodatkowy.
Połączenie składników – behawioralnego i kognitywnego
Każda interwencja stosowana w stosunku do dzieci z ASD musi obejmować zarówno składnik behawioralny, jak i kognitywny (dotyczący tego, jak ludzie myślą i oceniają komunikację oraz interakcje). Uczenie się społecznego funkcjonowania obejmuje więcej niż zrozumienie czystego zestawu okoliczności czy umiejętności – zawiera również ocenę, jak skutecznie zastosować tę umiejętność.
Modelowanie zachowań
Wiedzieć, jak poprosić o pomoc – to jedno, a poprosić taktownie – to coś zupełnie innego. Program SPEKTRUM AUTYZMU PRO służy modelowaniu zachowania, ucząc przy tym oceny wydarzeń komunikacyjnych i interakcyjnych. Bez modelowania interakcji istnieje ryzyko, że dzieci opanują umiejętności społeczne jedynie na poziomie intelektualnym i nie będą potrafiły zastosować ich w praktyce.
Na podst: Ewa Śniegowska, „Przewodnik metodyczny” do programu SPEKTRUM AUTYZMU PRO.
O autorce: oligofrenopedagog, certyfikowany terapeuta. Specjalizuje się w pracy z dzieckiem autystycznym.