To zupełnie zrozumiałe, że rodzice interesują się szkolnymi osiągnięciami dzieci. Okazując szczere, życzliwe zainteresowanie można wspierać młodego człowieka w rozwoju, pokazywać mu, że jest ważny, a jego praca zostaje zauważona.

Ważne jednak, by interesował nas właśnie ów młody człowiek – jego pasje, odkrycia, osobiste osiągnięcia, a także jego porażki, rozczarowania i dylematy.

Nie zaś jego oceny.

Ocena to jedynie pewien punkt na skali od 1 do 6. Nic nie mówi o człowieku – jedynie o tym, jaki wynik osiągnęło dziecko w tym konkretnym momencie swojego życia, w pracy z tym konkretnym nauczycielem przy określonych zadaniach i w pewnych warunkach. Trójka na świadectwie z matematyki nie oznacza, że dziecko jest z niej przeciętne (albo – jak mówią niektórzy – słabe). To tylko oznacza, że nauczyciel prowadzący dziecko pracował z nim w taki sposób, że obopólne starania mają dostateczny efekt. Dla uzyskania wyższej oceny trzeba coś zmienić –sposób uczenia, podejście do dziecka, styl pracy w domu. Może to także świadczyć o tym, że dziecko nie jest szczególnie zainteresowane matematyką, bo swoją energię przeznacza na sprawy dla niego ważniejsze (w szkole albo poza nią).

Oczywiście w przypadku kandydatów do szkół średnich oceny na świadectwie to konkretna liczba punktów, które mogą pomóc w dostaniu się do wymarzonej szkoły. Nic dziwnego, że w wielu domach pod koniec roku szkolnego temat ocen był szeroko dyskutowany. Pamiętajmy jednak o tym, by kwestie związane z rekrutacją nie przesłoniły nam emocji dziecka.

O czym jeszcze warto wiedzieć?

• Nastolatek jest szczególnie wrażliwy na krytykę i szuka informacji na swój temat. Bądźmy ostrożni z komunikatami typu: „No, z polskiego słabo, ale zawsze wiedziałam, że z ciebie żaden humanista”. Koncentrujmy się w rozmowach na mocnych stronach dziecka, a nie na tym, co sprawia mu kłopot. Nie przesądzajmy też, że syn albo córka nigdy nie zdobędzie dobrych osiągnięć w jakiejś dziedzinie. Może w nowej szkole polubi dany przedmiot?
• Młody człowiek intensywnie zastanawia się, co go łączy z rodzicami, a co od nich oddala. To naturalny etap w rozwoju. Jeśli rodzice bardzo koncentrują się na jakimś aspekcie, np. ocenach i wiąże się to dla dziecka z trudną do zniesienia presją, może pojawić się zdrowy odruch buntu („Dla nich liczą się tylko oceny, nic poza tym. Nie będę się w to wpisywać. Nie będę zdobywać piątek i szóstek, żeby ich zadowolić. Przestanę się uczyć i starać”). Im bardziej naciskamy, tym większy powstaje opór. To droga donikąd.
• Nasze dziecko niedługo będzie dorosłym człowiekiem. Nie żyje w próżni – stale jest obserwowane i oceniane przez rówieśników. Oszczędźmy mu zażenowania i nie wrzucajmy do mediów społecznościowych zdjęć jego świadectwa. Kiedy ma się piętnaście lat, człowiek nie chce czuć się małym dzieckiem, którego osiągnięciami rodzice chwalą się w sieci. Dużo lepiej będzie spojrzeć młodemu człowiekowi w oczy i powiedzieć: „Cieszę się. Gratuluję Ci. To była dobra robota”. Takie słowa wzmacniają dziecko – bo właśnie do niego są kierowane i pokazują szacunek dla jego pracy. Zdjęcia świadectw wzmacniają rodziców – bo mają zasugerować znajomym, że osiągnięcia dziecka są ich sukcesem.