
Egzamin maturalny to jeden z kluczowych momentów w edukacyjnej drodze ucznia. Zbliżający się wielkimi krokami termin potrafi wywołać stres, ale odpowiednie przygotowanie może znacząco zwiększyć pewność siebie i szanse na sukces. W tym artykule znajdziesz praktyczne wskazówki, które pomogą Ci jak najlepiej wykorzystać ostatnie tygodnie nauki i uporządkować wiedzę przed maturą z geografii. Rekomendacje przygotowałam w oparciu o raport „Diagnoza przed maturą” bazujący na wynikach matury próbnej z Nową Erą przeprowadzonej w styczniu bieżącego roku.
Próbny egzamin maturalny z geografii z Nową Erą (poziom rozszerzony)
W arkuszu matury próbnej z geografii znalazło się wiele „typowych” zadań maturalnych jakie możesz spotkać na egzaminie maturalnym z geografii. Należą do nich:
- Zadanie 1.1. – W którym kierunku skierowano obiektyw aparatu?
- Zadanie 1.2. – Funkcje jeziora
- Zadanie 2. – Obliczanie wysokości górowania Słońca
- Zadanie 3.2. – Obliczanie długości trasy w terenie oraz czasu wędrówki
- Zadanie 3.3. – Wyznaczanie azymutu
- Zadanie 9. – Przekrój geologiczny
- Zadanie 11. – Ustroje rzeczne
- Zadanie 17. – Wpływ prądów morskich na klimat
- Zadanie 30. – Prawidłowość dotycząca związku między poziomem rozwoju gospodarczego a strukturą zatrudnienia.
Wiele wymienionych na początku przeze mnie zadań (1.1., 1.2., 2., 3.2., 3.3.), opiera się na wykorzystaniu mapy szczegółowej, która stanowi kluczowy element egzaminu maturalnego z geografii. To właśnie tego typu zadania są najbardziej przewidywalne, dlatego warto zwrócić na nie uwagę w trakcie przygotowań do egzaminu. W 2024 r. z zadań dotyczących mapy szczegółowej, maturzysta mógł zdobyć aż 15 punktów co przekładało się na 25%. Dobra umiejętność pracy z mapą może przełożyć się na cenne dodatkowe punkty na maturze.
Na jakie zadania oraz zagadnienia warto również zwrócić uwagę, a nie pojawiły się w arkuszu próbnego egzaminu maturalnego z geografii?
- Obliczanie czasu słonecznego,
- Obliczanie nachylenia terenu,
- Zadania obliczeniowe dotyczące przeliczania skali,
- Porównanie fragmentów mapy pod względem warunków przyrodniczych lub pozaprzyrodniczych,
- Konsekwencje ruchu obrotowego i obiegowego Ziemi,
- Relief terenu,
- Mapa synoptyczna,
- Profile glebowe,
- Rozmieszczenie surowców mineralnych na mapie Polski i świata,
- HDI,
- Wybór oraz argumentacja lokalizacji wskazanego obiektu.
Jak wypadła próbna matura z geografii z Nową Erą?
Średni wynik egzaminu w ogólnopolskiej próbie statystycznej wyniósł 24,34 p., co stanowi 40,57%. Średni wynik egzaminu w województwie mazowieckim był wyższy i wyniósł 32,30 p., co stanowi 53,83%.
Zadania, z którymi zdający poradzili sobie najlepiej
- Uczniowie najlepiej poradzili sobie z zadaniem 5. w którym należało podać nazwę rzeki płynącej w dolinie oznaczonej na fotografii oraz wskazać numer drogi wojewódzkiej. Zadanie sprawdzało umiejętność korzystania z mapy szczegółowej oraz porównania jej treści względem fotografii. Poziom wykonania tego zadania wynosił 83%.
- Kolejne zadanie, z którym poradziło sobie aż 67% uczniów to zadanie 24. dotyczące analizy wykresu przedstawiającego produkcję energii elektrycznej w elektrowniach jądrowych na świecie w latach 1970–2018. Było to zadanie zamknięte typu prawda/fałsz.
- Zadanie 28. również okazało się łatwe dla uczniów – poziom wykonania to 66%. W zadaniu należało ocenić prawdziwość zdań dotyczących miejsc pielgrzymkowych.
- Zadanie 23.1. podobnie jak dwa poprzednie, było zadaniem typu prawda/fałsz. Zadanie dotyczyło sytuacji demograficznej w Polsce, gdzie uczeń musiał przeanalizować wykresy dla roku 2022 i 2050. Poziom wykonania w tym zadaniu wyniósł 64%.
- Kolejne zadanie, które również wypadło dobrze to zadanie 3.1. typu prawda/fałsz. Zadanie sprawdzało umiejętność pracy z mapą szczegółową i analizę trasy wędrówki turysty. Poziom wykonania tego zadania to 63%.
- W zadaniu 1.2. należało wymienić dwie funkcje, które mogą pełnić takie zbiorniki jak Jezioro Czerniańskie, które zostało przedstawione na mapie. Zadanie, mimo że należało do otwartych, nie stanowiło problemu dla maturzystów – poziom wykonania w tym zadaniu wyniósł 60%.
Zadania, z którymi zdający poradzili sobie najsłabiej
- Najwięcej trudności sprawiło uczniom zadanie 10. – poziom wykonania 11%. Uczniowie na podstawie zdjęcia satelitarnego mieli podać nazwę typu ujścia rzecznego oraz napisać wyjaśnienie jak ono powstaje. Myślę, że trudność wynikała z tego, że na zdjęciu było widoczne estuarium (ujście lejkowate), a uczniowie częściej pamiętają tylko o delcie.
- Zadaniem równie kłopotliwym okazało się zadanie 17.3. Na podstawie fotografii oraz mapy należało wskazać rodzaj wydm oraz kierunek, z którego wiał wiatr. Poziom wykonania w tym zadaniu wyniósł 13%.
- Zadanie 26.1. polegało na wybraniu odpowiedniej litery oznaczającej właściwą fazę urbanizacji oraz podanie jej nazwy. Poziom wykonania – 18%.
- Zadanie 11. dotyczyło rozpoznania jednego z ustrojów rzecznych (deszczowego oceanicznego) na wykresie spośród czterech oraz uzasadnienie swojego wyboru. Najczęściej na maturze spotyka się ustrój deszczowy monsunowy, być może dlatego uczniowie poradzili sobie słabiej w tym zadaniu. Poziom wykonania wyniósł 19%.
- W zadaniu 27.1. poziom wykonania również wynosił 19%. Na podstawie fotografii przedstawiających cztery pozarolnicze sposoby wykorzystywania obszarów wiejskich w Polsce, należało wybrać fotografię, na której przedstawiono skutek deglomeracji przemysłu oraz wyjaśnić na czym ten proces polega.
Próbna matura z geografii - krótkie podsumowanie wyników
Zadania, z którymi maturzyści poradzili sobie najlepiej, to przede wszystkim te, które były zadaniami zamkniętymi typu prawda/fałsz. Uczniowie wykorzystując materiał źródłowy mogli wskazać właściwą odpowiedź.Z kolei najtrudniejsze okazały się zadania wymagające bardziej złożonej analizy materiału źródłowego oraz znajomości trudniejszej terminologii geograficznej, w tym pojęć takich jak deglomeracja przemysłu, barchan, estuarium czy też reurbanizacja.Na co zwrócić uwagę w przygotowaniach na kilka tygodni przed maturą z geografii?
Kilka tygodni przed maturą z geografii to kluczowy czas, który warto dobrze wykorzystać. Przygotowałam dla Ciebie kilka wskazówek, które ułatwią Ci przygotowania do egzaminu maturalnego z geografii:
- Rozwiązuj jak najwięcej arkuszy maturalnych. Pozwoli Ci to zauważyć powtarzalność zadań maturalnych, nauczyć się prawidłowo formułować odpowiedzi oraz dbać o ich precyzje. Na początku polecam Ci rozwiązywanie zadań dotyczących wykorzystania mapy szczegółowej.
- Jeśli w treści zadania pojawi się pojęcie, którego nie rozumiesz, koniecznie znajdź jego wyjaśnienie. Niski wynik z egzaminu często wynika z braku wiedzy podstawowej terminologii geograficznej.
- Naucz się rozwiązywać zadania matematyczne, takie jak: obliczanie wysokości górowania Słońca (powtórz wzory), obliczanie czasu słonecznego, obliczanie nachylenia terenu, obliczanie czasu trwania wycieczki, przeliczanie skali, obliczenia z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej (przyrost naturalny, współczynnik przyrostu naturalnego, saldo migracji i inne).
- Pamiętaj, że zadania otwarte stanowią nie mniej niż 70% udziału w wyniku sumarycznym egzaminu maturalnego. Jeśli zależy Ci na wysokim wyniku, musisz popracować właśnie nad formułowaniem odpowiedzi w zadaniach otwartych.
- Znajdź czas na powtórki materiału. Nawet jeśli swoje przygotowania rozpocząłeś(aś) we wrześniu, to na obecnym etapie część informacji mogła zostać zapomniana. Warto sobie odświeżyć kluczowe informacje.
- Rozwiązuj zadania maturalne z wykorzystaniem różnorodnego materiału źródłowego, np. relief terenu, mapy, wykresy, fotografie, profile glebowe, przekroje geologiczne, reprodukcje obrazów, a nawet utwory poetyckie.
- Rozwiązywanie zadań maturalnych przeplataj z nauką mapy. Najważniejsze mapy na maturę to mapa administracyjna Polski, mapa polityczna świata, mapa fizyczna świata (najważniejsze obiekty), mapa prądów morskich i tektonika płyt litosfery. Aby urozmaicić sobie naukę, możesz korzystać z różnych quizów sprawdzających znajomość mapy.
- Pamiętaj o odpoczynku. Długie godziny nauki bez odpoczynku prowadzą do przemęczenia, a zmęczony umysł działa wolniej i mniej efektywnie.
Kilka słów na koniec
Skuteczne przygotowanie do matury z geografii to nie tylko systematyczna nauka, ale także umiejętność pracy z różnorodnymi materiałami źródłowymi i opanowanie podstawowych pojęć geograficznych. Praca z arkuszami, analiza mapy szczegółowej, ćwiczenie zadań obliczeniowych i świadome powtórki kluczowych zagadnień mogą znacząco podnieść Twoje szanse na wysoki wynik. W swoich przygotowaniach pamiętaj również o odpoczynku.
Każde kolejne rozwiązane zadanie przybliża Cię do celu – wysokiego wyniku na egzaminie maturalnym z geografii! Powodzenia!