Zmiany w podstawie programowej

Rozwiązania Nowej Ery

Dodane nowe pojęcia:

• destylacja

1.6. sporządza mieszaniny i dobiera metodę rozdzielania składników mieszanin (np.: sączenie, destylacja, rozdzielanie cieczy w rozdzielaczu); wskazuje te różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają jej rozdzielenie

• elektroujemność

2.9. opisuje funkcję elektronów zewnętrznej powłoki w łączeniu się atomów; stosuje pojęcie elektroujemności do określania rodzaju wiązań (kowalencyjne, jonowe) w podanych substancjach

• katalizator

3.5. wskazuje wpływ katalizatora na przebieg reakcji chemicznej; na podstawie równania reakcji lub opisu jej przebiegu odróżnia reagenty (substraty i produkty) od katalizatora

• amoniak

4.7. […] opisuje właściwości fizyczne oraz zastosowania wybranych wodorków niemetali (amoniaku, chlorowodoru, siarkowodoru)

Dodane nowe treści:

• powstawanie wiązań chemicznych w metanie 

2.10. na przykładzie cząsteczek H₂ , Cl₂ , N₂ , CO₂ , H₂O, HCl, NH_3, CH₄ opisuje powstawanie wiązań chemicznych

• porównanie przewodnictwa ciepła i elektryczności  w związkach jonowych i kowalencyjnych

2.12. porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych (stan skupienia, rozpuszczalność w wodzie, temperatura topnienia i temperatura wrzenia, przewodnictwo ciepła i elektryczności)

• obieg węgla w przyrodzie, produkty destylacji ropy naftowej i ich zastosowania

4.6. opisuje obieg tlenu i węgla w przyrodzie

8.10. wymienia nazwy produktów destylacji ropy naftowej, wskazuje ich zastosowania

• dysocjacja stopniowa kwasów

6.4. […] zapisuje równania dysocjacji elektrolitycznej zasad i kwasów (w formie stopniowej dla H₂S, H₂CO₃) […]

• dwie metody otrzymywania soli (tlenek metalu + tlenek niemetalu, metal + niemetal)

7.3. pisze równania reakcji otrzymywania soli ([…] tlenek metalu + tlenek niemetalu, metal + niemetal) w formie cząsteczkowej

• zastosowania kwasów szczawiowego i cytrynowego

9.4. podaje przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie (np. kwas mrówkowy, szczawiowy, cytrynowy) i wymienia ich zastosowania […]

• kondensacja

10.4. […] pisze równanie reakcji kondensacji dwóch cząsteczek glicyny

10.5. […] definiuje białka jako związki powstające w wyniku kondensacji aminokwasów

• Dodano do podręczników nowe pojęcia oraz ich definicje i wyjaśnienia. Dodano też przykłady krok po kroku ułatwiające opanowanie nowych umiejętności, np. określania rodzaju wiązań na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków tworzących związek chemiczny, powstawania wiązań chemicznych w metanie.
• Przestawiono w postaci infografik nowe procesy, np. destylację, obieg węgla, określanie rodzaju wiązań za pomocą pojęcia elektroujemność i zastosowania, np. produktów destylacji ropy naftowej, amoniaku.
• Dodano do podręczników element Podobieństwa i różnice -  ułatwiający uczniom analizę treści, np. właściwości związków kowalencyjnych i jonowych, związku chemicznego z mieszaniną, rozpuszczalności z szybkością rozpuszczania.
• Dodano zadania, do podręczników, zeszytów ćwiczeń i zbioru zadań, sprawdzające wiadomości i ćwiczące nowe umiejętności, np. określania rodzaju wiązania na podstawie elektroujemności pierwiastków tworzących związek chemiczny.
• Zaktualizowano układ okresowy w podręcznikach, zeszytach ćwiczeń, zbiorze zadań o wartość elektroujemności. Wersja multimedialna z interesującymi funkcjonalnościami jest dostępna dla uczniów i nauczycieli.
• Dodano scenariusze lekcji i karty pracy do tematów, które zmieniają się ze względu na nową podstawę programową.

Usunięte treści:

• właściwości i zastosowania azotu
• przyłączanie wodoru do etenu i etynu

• Usunięto z dotychczasowego podręcznika temat dotyczący azotu, ale pozostawiono opis właściwości azotu jako głównego składnika powietrza.
• Pozostawiono w podręczniku do klasy 8. informacje o addycji wodoru do etenu i etynu w elemencie Dla dociekliwych.

Zmiany w:

Wymaganiach ogólnych

I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji.

2) ocenia wiarygodność uzyskanych danych

3) konstruuje wykresy, tabele i schematy na podstawie dostępnych informacji

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów.

3) respektuje podstawowe zasady ochrony środowiska

4) wskazuje na związek między właściwościami substancji a ich budową chemiczną

5) wykorzystuje wiedzę do rozwiązywania prostych problemów chemicznych

6) stosuje poprawną terminologię

III. Opanowanie czynności praktycznych.

3) rejestruje ich wyniki w różnej formie, formułuje obserwacje, wnioski oraz wyjaśnienia  

Warunkach i sposobie realizacji

Dobór wiadomości i umiejętności wskazuje na konieczność łączenia wiedzy teoretycznej z doświadczalną. Treści nauczania opracowano tak, aby uczniowie mogli sami obserwować i badać właściwości substancji i zjawiska oraz projektować  i przeprowadzać doświadczenia chemiczne, interpretować ich wyniki i formułować uogólnienia. Istotne jest również samodzielne wykorzystywanie i przetwarzanie informacji oraz kształtowanie nawyków ich krytycznej oceny.

Opanowanie wiedzy teoretycznej nie gwarantuje osiągnięcia sukcesu w przedmiocie. Dopiero połączenie trudnej teorii z praktyką doświadczalną umożliwia pełną realizację zapisów podstawy:

• Zasady bezpiecznej pracy na lekcjach chemii - temat wprowadzający w podręczniku do klasy 7. i zadania skorelowane z tym tematem w zeszycie ćwiczeń.
• Te doświadczenia trzeba znać! – zadania w zeszytach ćwiczeń kształcące umiejętność opisu doświadczeń chemicznych zalecanych do realizacji zgodnie z nową podstawą programową. Doświadczenia zalecane do realizacji w nowej podstawie programowej oznaczone w podręcznikach.
• Wyróżniono w podręcznikach doświadczenia do samodzielnego zaprojektowania i wykonania, w zeszycie ćwiczeń zadania oznaczone jako  Niewielkie projekty – duże efekty!
• Korzystam z informacji – zadania w zeszytach ćwiczeń do rozwiązania na podstawie informacji wstępnej.
• Przykłady krok po kroku – w podręcznikach  Jak utworzyć nazwę na podstawie wzoru sumarycznego? Jak utworzyć wzór na podstawie nazwy?

Realizację zapisów podstawy programowej przy niewystarczającym wyposażeniu pracowni umożliwią:

• Filmy – przedstawiające doświadczenia opisane w podręcznikach.
• Multiteka – animacje wspomagające tematy teoretyczne oraz filmy do tematów, w których ważne są doświadczenia.
• Dziennik laboratoryjny – wizualizacja wszystkich doświadczeń zalecanych do realizacji z kartami pracy dla uczniów.

Klasa 7

Klasa 8

1.       Substancje i ich przemiany

2.       Składniki powietrza i rodzaje przemian, jakim ulegają

3.       Atomy i cząsteczki

4.       Łączenie się atomów. Równania reakcji chemicznych

5.       Woda i roztwory wodne

6.       Tlenki i wodorotlenki

Powtórzenie treści z klasy 7. Tlenki i wodorotlenki – poznane związki chemiczne.

1.       Kwasy

2.       Sole

3.       Związki węgla z wodorem

4.       Pochodne węglowodorów

5.       Substancje o znaczeniu biologicznym