Life skills to, najprościej mówiąc, umiejętności niezbędne w życiu, które przygotują uczniów do wyzwań związanych radzeniem sobie w środowisku zawodowym, rodzinnym czy społecznym. Są nimi m.in.: umiejętność pracy w zespole, efektywna komunikacja, umiejętność samodzielnego podejmowania decyzji, interakcja i przetwarzanie informacji, krytyczne myślenie i rozwiązywanie problemów, inicjatywa i przedsiębiorczość oraz ciekawość świata. Na podstawie lektury podstawy programowej dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych doskonale wiemy, że opanowanie powyższych umiejętności wyraźnie zawarte jest w celach kształcenia ogólnego na wszystkich etapach edukacyjnych! Ponadto, w warunkach i sposobach realizacji PP, metoda projektu pojawia się jako przykład form pracy doskonale rozwijających tzw. umiejętności miękkie wśród uczniów.

Zastosowanie metody projektu, (…),  pomaga również rozwijać u uczniów przedsiębiorczość i kreatywność oraz umożliwia stosowanie w procesie kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych, organizacyjnych lub metodycznych. 

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 stycznia 2018 r.
w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego,  technikum oraz branżowej szkoły II stopnia

Nauczyciele pracujący metodą projektów podkreślają, że wyzwala ona w uczniach dużą aktywność, samodzielność, przedsiębiorczość i kreatywność – młodzi ludzie sami szukają odpowiedzi na nurtujące ich pytania, dokonują wyborów, podejmują decyzje. Realizacja projektu uczy też, jak bardzo ważna i efektywna jest współpraca przy wykonywaniu różnych zadań, uczy również odpowiedzialności.[1] Ponadto, kluczową rolę odgrywa tu osoba nauczyciela, który staje się koordynatorem działań projektowych, a co za tym idzie, przewodnikiem, partnerem, organizatorem, motywatorem, wizjonerem i strategiem dla swoich uczniów. Dzięki metodzie projektowej „możemy dbać o rozwój osobowości ucznia, wdrażać ich do współpracy, stymulować samodzielne myślenie oraz działanie, a także organizować nauczanie z uwzględnieniem aspektów społecznych. (…) Praca metodą projektu jest idealnym sposobem na indywidualizowane nauczanie, co zapewnia większy wzrost tempa pracy uczniów oraz z reguły wyższe wyniki dydaktyczne w zakresie przyrostu, operatywności i trwałości wiedzy. Podstawą zindywidualizowanego nauczania jest wielostronna aktywność samych uczniów, może ono polegać na: prowadzeniu lekcji na kilku poziomach nauczania, różnicowaniu prac domowych, indywidualnie dobranych działaniach wspomagających nieharmonijny rozwój dziecka. Metoda projektu pozwala nam na wykorzystanie wszystkich tych sposobów jednocześnie”.[2]

O czym warto pamiętać, pracując metodą projektu?

• jest to METODA pracy na lekcji – niekoniecznie coś dodatkowego, co można realizować tylko po lekcjach lub na kółkach zainteresowań;
• stosując ją, realizujemy treści podstawy programowej – czasem w nietypowy i niesztampowy sposób (co często budzi duży entuzjazm wśród uczniów);
• nie ma dwóch identycznych projektów – promocja wyjątkowości i unikatowości oraz indywidualizacja pracy;
• materiały i sytuacje autentyczne powinny być obowiązkowymi przyjaciółmi zajęć projektowych - wchodzenie w role, włączanie elementów CLIL (Content and Language Integrated Learning) oraz PBL (Project Based Learning) – międzyprzedmiotowe łączenie treści i słówek; tłumaczenia; wykorzystywanie autentycznych materiałów źródłowych (zdjęć, filmów, nagrań audio, tekstów). W ten sposób uczeń wie, że uczestniczy w czymś autentycznym i dalekim od fikcji – a to oznacza dla niego „życiowe” podejście;
• praca projektowa może być świadomą formą wyrażania własnego zdania przez uczniów, realizowania pasji czy prezentowania ich hobby i zainteresowań;
• wymaga dokładnego zaplanowania w czasie (na poziomie klas najmłodszych dobrze jest przeprowadzać krótkoterminowe „miniprojekty” (np. obejmujące jedną lub dwie jednostki lekcyjne), w klasach IV-VI mogą to być projekty „rozłożone” na kilka jednostek lekcyjnych, w klasach VII-VIII i wśród młodzieży szkół ponadpodstawowych, można podjąć się „większych” przedsięwzięć, np. zorganizować projekt semestralny – ważne, aby uczniowie wybrali działania, które będą zgodne z ich zainteresowaniami i pasjami. Nie narzucajmy i nie sterujmy decyzjami. Projekt będzie większą frajdą, jeśli pozwolimy uczniom na swobodę przekazu);
• dzięki niej możemy kształtować postawy otwartości, ciekawości i tolerancji wobec innych kultur – sprzyja temu promowanie nauczania interkulturowego, organizacja wydarzeń wewnątrz- i pozaszkolnych, udział w imprezach (np. o zasięgu powiatowym) i konkursach językowych, czy angażowanie się w europejskie programy współpracy, typu eTwinning oraz  promowanie znaczenia języków obcych w różnych dziedzinach życia społecznego;
• dzięki niej otwieramy się na INNE metody, gdyż poszerza różnorodność technik służących uczeniu się (i nauczaniu) – stosowanie projektów z uwzględnieniem ścieżek edukacyjnych, m.in. Uczenie się poprzez nauczanie (LdL) czy Odwrócona lekcja/klasa (Flipped Classroom).

Na zakończenie, zacytuję słowa dr Marzeny Żylińskiej:

Celem nowej kultury uczenia się jest przywrócenie do szkół krytycznego myślenia, kreatywności i samodzielności, ale również zwiększenie efektywności nauczania. (…) Uczniowie nie mogą traktować wiedzy jako obcego, abstrakcyjnego tworu (…). Muszą wchodzić z nią w osobiste relacje, przetwarzać poszczególne elementy, łączyć, porównywać, definiować, uogólniać, klasyfikować, rozkładać na czynniki pierwsze i konstruować z nich nową jakość”[3]

Czyż to nie jest czysta definicja pracy metodą projektu edukacyjnego?

[1] Anna Klimowicz, „Jak pracować metoda projektów w szkole?”, http://sbd0e23f98f21b644.jimcontent.com/download/version/1415908114/module/9831118994/name/Poradnik__Metoda_projektow.pdf, dostęp 11.10.2018

[2] Marta Kotarba-Kańczugowska, „Praca metodą projektu”, https://www.ore.edu.pl/materiay-do-pobrania-74508/wspopraca-szko-i-placowek-2?download=910:praca-metod-projektu, dostęp 13.12.2016

[3] M. Żylińska, „Postkomunikatywna dydaktyka języków obcych w dobie technologii informacyjnych”,  Warszawa, wyd. Fraszka Edukacyjna 2007, str. 207-208