Matura 2024 to ostatni egzamin dojrzałości, który został przeprowadzony zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 10 czerwca 2022 roku w sprawie wymagań egzaminacyjnych dla egzaminu maturalnego, a więc na podstawie wymagań edukacyjnych a nie podstawy programowej. W roku 2025 czeka nas pierwsza matura, która odbędzie się według podstawy programowej i to nowej, uszczuplonej o 20%.

Matura z angielskiego od lat jest najłatwiejszym dla abiturientów egzaminem, co wyraźnie pokazują statystyki. W 2023 roku aż 97,4% wszystkich maturzystów jako język nowożytny na poziomie podstawowym wybrało język angielski. Na język niemiecki zdecydowało się zaledwie 1,6% maturzystów. Angielski króluje także na liście dodatkowych przedmiotów obowiązkowych – wybrało go 78% absolwentów. Warto wspomnieć, że młodzież ma możliwość zdawania matury dwujęzycznej bez względu na to, w jakim typie szkoły się uczyła. Jest to egzamin dodatkowy, ale na wyższym poziomie językowym niż egzamin rozszerzony. Na taką formę w 2023 roku zdecydowało się blisko 5200 absolwentów.

Matura z angielskiego jest też egzaminem, który się zmienia, a jego ustna część wydaje się być bardzo trudna i stresująca dla młodzieży. Czy rzeczywiście matura w 2024 roku niczym nie zaskoczyła i czego możemy spodziewać się w 2025 roku?

 

Matura pisemna z angielskiego w formule 2023

Choć matura z języków obcych została zmieniona w 2023 roku i docelowo ma zawierać więcej zadań otwartych, nie przysporzyła maturzystom większych problemów. Obecnie arkusz zawiera 12 zadań, za które można otrzymać łącznie 60 punktów: 20% za zadania otwarte i aż 80% za zadanie zamknięte. W 2023 roku zdawalność wyniosła 98%, zaś w tym roku pierwsze statystyki wskazały na 96% zdawalności. Musimy jednak wziąć pod uwagę, że wyniki egzaminów poprawkowych najpewniej podniosą wynik i będzie on porównywalny do ubiegłorocznego.

Arkusze w 2023 i 2024 roku były bardzo podobne. W zakresie słuchania pojawiły się zadania typu prawda/fałsz, dobieranie i wielokrotny wybór. W zadaniach z czytania abiturienci zmierzyli się z dobieraniem nagłówków, mediacją językową, wielokrotnym wyborem oraz uzupełnianiem luk. Różnice pojawiły się w części sprawdzającej znajomość środków leksykalno-gramatycznych oraz w pisaniu.

W 2023 roku uczniowie musieli: uzupełnić minidialogi, znaleźć wyraz, który poprawnie uzupełnia luki w dwóch zdaniach (tzw. set leksykalny), uzupełnić luki w tekście jednym brakującym wyrazem, który trzeba było wydedukować na podstawie kontekstu wypowiedzi oraz dokonać tłumaczenia.

W roku 2024 z kolei uczniowie mierzyli się z: minidialogami, wskazaniem fragmentów o zbliżonym znaczeniu, uzupełnieniem tekstu wybranym i odpowiednio przekształconym słowem oraz transformacją. Zadania z pisania dotyczyły odpowiednio stworzenia maila do przyjaciela oraz wpisu na blogu. 

Największe trudności sprawiło zdającym określanie kontekstu wypowiedzi oraz intencji nadawcy w słuchaniu a także wykonanie otwartych zadań sprawdzających znajomość środków leksykalno-gramatycznych.

Na dokładną analizę wyników tegorocznej matury musimy jeszcze poczekać, ale można przypuszczać, że będą podobne lub nieco niższe niż w roku poprzednim. Dlaczego? Ponieważ w 2023 roku do nowej formuły przystąpiło mniej uczniów – tylko pierwsi absolwenci 4-letnich liceów ogólnokształcących, tj. blisko 152 tysiące osób (z czego prawie 148 tys. zdawało angielski). W 2024 roku w gronie zdających znalazł się również pierwszy rocznik absolwentów 5-letniego technikum i absolwenci szkół branżowych II stopnia – łącznie niemal 246 tysięcy osób, z których 242 tys. zdawały angielski.

Matura ustna z angielskiego

Od lat trwają dyskusję, czy matury ustne są w ogóle potrzebne. Ich przeciwnicy wskazują, że taka forma egzaminu jest bardzo stresująca dla uczniów, a wynik właściwie nie liczy się przy rekrutacji na studia. Natomiast zwolennicy mówią, że jest to jedyny sprawiedliwy egzamin, bo pokazuje faktyczną znajomość języka. Tutaj uczeń nie ma możliwości „strzelać”, musi wykazać się konkretnymi umiejętnościami. Na chwilę obecną nie ma planów likwidacji egzaminów ustnych, dlatego dobre przygotowanie się do nich jest kluczowe.

Warto pamiętać, że egzaminy ustne nie mają określonego poziomu i składają się z następujących elementów:

• rozmowa wstępna,
• rozmowa z egzaminatorem,
• opis zdjęcia i udzielenie odpowiedzi na 3 pytania,
• rozmowa na podstawie materiału stymulującego.

Egzamin kładzie nacisk na komunikatywność, a nie hiperpoprawność. Nawet odpowiedzi gramatycznie niedoskonałe, ale zrozumiałe są punktowane. Już sam system oceny matury ustnej na to wskazuje: za przekazanie informacji w każdym zadaniu uczeń może uzyskać po 6 pkt., a więc 18 z 30 możliwych. Z kolei za poprawność gramatyczną i zakres środków leksykalno-gramatycznych można uzyskać maksymalnie 8 z 30 punktów.

Matura z angielskiego 2025 – zmiany w wymaganiach

Matura przeprowadzana w maju 2025 roku będzie oparta już o podstawę programową, która według zapewnień MEN jest odchudzona o ok. 20%. Analiza i porównanie podstaw programowych pokazują, że w przypadku języka angielskiego jest to zmiana polegająca raczej na generalnym obniżeniu poziomu trudności niż okrojeniu konkretnych obszarów czy treści. Warto zauważyć, że obniżono o pół stopnia oczekiwany poziom znajomości języka obcego według ESKJO – z B1+ na B1 w przypadku produkcji językowej, a w przypadku rozumienia wypowiedzi z B2 na B1+.

Dla poziomu podstawowego w zakresie tematycznym nie wykreślono żadnego z głównych punktów, a jedynie usunięto wybrane podtematy:

• osobisty system wartości (dział: człowiek),
• autorytety (dział: człowiek),
• system wartości (dział: człowiek),
• system oświaty (dział: edukacja),
• pierwsza pomoc w nagłych wypadkach (dział: zdrowie),
• urzędy (dział: państwo i społeczeństwo),
• organizacje społeczne i międzynarodowe (dział: państwo i społeczeństwo).

W praktyce może to oznaczać uszczuplenie listy słówek w podręcznikach, które uczniowie będą zobowiązani opanować w sposób czynny, ale trudno sobie wyobrazić, że słownictwo z podanych podkategorii nie będzie w ogóle potrzebne. Dla przykładu: pytanie o to, kogo podziwiamy, łączy się z autorytetem, pytanie o to, jakie cechy podziwiamy u innych ludzi – z systemem wartości itd.

W przypadku samodzielnego tworzenia wypowiedzi pisemnych wykreślono z wymagań:

• notatkę,
• list prywatny,
• życiorys.

Są to formy, które i tak od dawna nie pojawiały się na egzaminie. List prywatny od wiadomości czy maila do przyjaciela właściwie niczym się nie różni.

Konkretniejsze wskazówki możemy znaleźć w dokumencie pt. „Informacja o wynikach i wnioskach z testu diagnostycznego w zakresie poziomu przygotowania uczniów do egzaminu maturalnego w formule 2023, przeprowadzonego w grudniu 2023 r.”. We wnioskach dotyczących języka angielskiego zapisano, że zasadne byłoby zastąpienie zadania typu „prawda/fałsz” ze słuchania zadaniem otwartym oraz zmiana formy zadania 8. sprawdzającego znajomość funkcji językowych na otwarte. Natomiast zmian tych nie dokonano ani na egzaminie majowym, ani w terminie dodatkowym w czerwcu, ani w sesji poprawkowej w sierpniu.

Nowy informator maturalny z języka angielskiego, opublikowany 21 sierpnia 2024 r., na rok szkolny 2024/2025 co prawda wskazuje, że zarówno na poziomie podstawowym, jak i rozszerzonym w zadaniach sprawdzających wszystkie sprawności językowe mogą się pojawić zadania otwarte, ale dokładnie tak samo było w poprzedniej wersji informatora. Co więcej, nowy informator dla matury podstawowej zawiera dokładnie te same przykładowe zadania co informator wcześniejszy. Pozostaje liczyć, że w grudniu ponownie zostaną przeprowadzone testy diagnostyczne i jasno wskażą kierunek zmian.

Przygotowania do matury z angielskiego 2025 – o czym warto pamiętać?

Z pewnością nadchodzący rok szkolny będzie stresujący dla przyszłych maturzystów w związku z zapowiedzianymi zmianami. Nic nie wskazuje jednak na to, aby zmiany miały być duże i mogły mocno wpłynąć na zdawalność egzaminu. Dobrym pomysłem jest skupienie się na zadaniach otwartych i sprawdzających znajomość środków leksykalno-gramatycznych. Uczniowie muszą być zaznajomieni ze wszystkim typami zadań, które mogą pojawić się na maturze oraz znać strategie ich wykonywania. Jest to szczególnie ważne w przypadku uczniów technikum i szkoły branżowej II stopnia, gdzie godzin języka obcego jest mniej a wyniki matury gorsze w porównaniu z wynikami uzyskiwanymi przez uczniów liceów ogólnokształcących.