„Za każdą lekcją stoi człowiek – z pasją, cierpliwością i codziennym wysiłkiem. Ten raport pokazuje szkołę prawdziwą: pełną wyzwań, ale też wiary, że to, co robią nauczyciele, ma sens.” – mówi Joanna Szulc, psycholożka, dziennikarka i redaktorka raportu.

 

Szkoła bez filtra – oczami tych, którzy ją tworzą

Raport przedstawia nauczycieli jako grupę niezwykle doświadczoną i oddaną swojej pracy, ale jednocześnie coraz bardziej obciążoną obowiązkami. Większość badanych deklaruje, że pracuje znacznie więcej niż standardowy etat – często ponad 50 godzin tygodniowo. To nie tylko czas spędzony przy tablicy, ale także godziny przygotowań, sprawdzania prac, rozmów z rodzicami i realizacji zadań administracyjnych. Nauczyciele szkół podstawowych to w większości osoby z dużym doświadczeniem zawodowym – 88% z nich stanowią kobiety, a największa grupa wiekowa to nauczyciele między 41. a 60. rokiem życia. W klasach I–III częściej pracują pedagodzy, którzy dopiero rozwijają swój warsztat, natomiast w klasach IV–VIII dominują nauczyciele z wieloletnią praktyką.

Bogate doświadczenie i codzienny kontakt z uczniami sprawiają, że aż 96% badanych podkreśla sens i wartość swojej pracy. Największą satysfakcję czerpią z postępów uczniów, relacji i poczucia wpływu na rozwój młodych ludzi. To właśnie ten sens i zaangażowanie – obok ogromnej odpowiedzialności – tworzą prawdziwy portret współczesnego nauczyciela.

 

Dobrostan i przyszłość szkoły

Raport jasno pokazuje, że dobrostan nauczycieli to kluczowy temat, którego nie można dłużej odkładać. Ponad 80% badanych deklaruje przeciążenie, a co trzeci przyznaje, że współpraca z rodzicami bywa dla nich silnym źródłem stresu. Najczęściej wskazywanym problemem jest niewspółmierne do wysiłku wynagrodzenie – uważa tak 7 na 10 nauczycieli. Mimo to towarzyszy jej niezwykła pasja – aż dwie trzecie nauczycieli deklaruje, że traktuje swój zawód jak powołanie, a największą nagrodą są dla nich postępy uczniów i ich wdzięczność.

„Pokazujemy edukację bez filtra – oczami tych, którzy znają ją najlepiej. Ich głos to drogowskaz, który powinien wyznaczać kierunek zmian w polskiej szkole.” – podkreśla Magdalena Lisewska, ekspertka ds. edukacji w Nowej Erze.

Nauczyciele nie mają wątpliwości, że szkoła wymaga zmian. Aż 76% wskazuje na nadmiar biurokracji, a połowa na potrzebę wsparcia psychologicznego oraz wychowawczego. Chcieliby mieć więcej swobody w pracy, mniejsze klasy i lepsze wyposażenie. W swoich wypowiedziach wyraźnie podkreślają, że przyszłość edukacji zależy od stworzenia im warunków, które pozwolą skoncentrować się na tym, co najważniejsze – relacji z uczniem i rozwijaniu jego potencjału.

 

Uczeń 2025 – wyzwania nowego pokolenia

Współczesny uczeń różni się od tego sprzed kilku lat – jest bardziej biegły technologicznie, co potwierdza ponad 75% nauczycieli, ale jednocześnie aż 8 na 10 zauważa większe trudności z koncentracją i spadek umiejętności czytania ze zrozumieniem. Utrzymanie uwagi w klasie staje się coraz większym wyzwaniem – tylko około jedna trzecia uczniów potrafi skupić się przez całą lekcję, kolejne 30% utrzymuje uwagę przez większość zajęć, a co piąty uczeń nie koncentruje się na lekcjach wcale. Nauczyciele coraz częściej sygnalizują też wzrost problemów emocjonalnych i wychowawczych wśród dzieci, co zmienia charakter codziennej pracy w szkole.

Równocześnie rośnie znaczenie technologii w edukacji. Blisko 60% nauczycieli widzi w sztucznej inteligencji szansę na tworzenie bardziej angażujących materiałów dydaktycznych, a prawie połowa liczy, że dzięki cyfrowym narzędziom uda się ograniczyć biurokrację. AI postrzegana jest przede wszystkim jako wsparcie, które może pomóc nauczycielom skuteczniej reagować na potrzeby uczniów nowego pokolenia.

 

O badaniu:

Badanie zostało zrealizowane we współpracy z Pracownią Badań Społecznych Synergion. Przeprowadzono je metodą CAWI (ankieta online) w dniach 18 czerwca – 30 lipca 2025 roku. Wzięło w nim udział 10 396 nauczycieli z całej Polski. Analizie poddano takie obszary jak dobrostan i obciążenie pracą, relacje z uczniami, rola technologii i AI w edukacji, a także potrzeby i oczekiwania nauczycieli wobec systemu.

 

Zapoznaj się z pełną treścią raportu.