Według badań nowe technologie cieszą się szczególnym zainteresowaniem uczniów z trudnościami w uczeniu się. W jaki sposób można wykorzystać ten fakt w terapii pedagogicznej i w dydaktyce? 

Na rynku edukacyjnym znajduje się wiele programów komputerowych oraz stron internetowych, które odpowiednio wykorzystane wspomagają rozwój dziecka. Interesująca forma pracy pozwala również na pobudzanie sfery emocjonalno-motywacyjnej, wyeliminowanie zniechęcenia, a nawet lęku przed czytaniem. Zajęcia terapeutyczne prowadzone prawidłowo pozwalają zauważyć, że zmiany zachodzą nie tylko w zakresie ćwiczonych funkcji, lecz także w sferze emocjonalnej oraz mogą powodować u dziecka zanikanie lęku i niechęci do podejmowania wysiłku, jak również sprzyjać nabywaniu pewności siebie. Jednocześnie mogą powodować pojawienie się zainteresowania w różnych dziedzinach, konsekwencję w dążeniu do celu i satysfakcję z dobrze wykonanego zadania.

Pojawiają się portale internetowe, które proponują gry edukacyjne rozwijające myślenie strategiczne i logiczne, umiejętności dedukcyjne, kojarzenie faktów oraz wykorzystywanie ich do rozwiązywania problemów. Można zatem wykorzystać fascynację uczniów grami komputerowymi w szkolnej dydaktyce. 

Zastosowanie programów multimedialnych w edukacji to interesujące zagadnienie dydaktyczne. Wykorzystanie komputerów w terapii pedagogicznej daje możliwość unowocześnienia pracy kompensacyjnej z dziećmi dyslektycznymi. Nowe technologie pomagają w czytaniu, pisaniu, organizacji i planowaniu, a – jak pokazują badania – osoby z dysleksją korzystają z sieci w większym zakresie niż przeciętny użytkownik. Dla uczniów z dysleksją internet to sposób kompensowania ograniczonych możliwości korzystania ze słowa drukowanego. Pozwala na komunikowanie się i zdobywanie informacji. 

Wciąż pojawiają się coraz to nowsze i doskonalsze możliwości przekazywania informacji, w związku z czym koncepcje kształcenia multimedialnego prezentują taką organizację procesu dydaktycznego, w ramach której w sposób kompleksowy i zintegrowany można wykorzystywać zarówno tradycyjne, jak i nowoczesne środki w nauczaniu i terapii pedagogicznej. Problematyka publikacji dotyczy m.in. wykorzystania technologii informacyjnej w pracy z dziećmi ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu. Mając na uwadze wszelkie koncepcje dysleksji oraz przyczyny jej powstawania, zauważyć można, że zastosowanie w diagnozowaniu i terapii metod komputerowych, jako jednych z podstawowych elementów, może okazać się rozwiązaniem godnym uwagi. Nie należy przy tym ograniczać się jedynie do tego rodzaju ćwiczeń. Metody tradycyjne są jak najbardziej potrzebne, a nawet pożądane.

Multimedia zawierają takie elementy przekazu informacji, za pomocą których użytkownik może odbierać je wieloma kanałami. Czytanie i pisanie to bardzo skomplikowany proces przetwarzania informacji wzrokowych i słuchowych, a także uwzględniający funkcje ruchowe człowieka. Zatem w celu doskonalenia wspomnianych funkcji interesującą propozycją jest wykorzystanie programów multimedialnych, które integrują bodźce wzrokowe, słuchowe, rozwijają orientację przestrzenną i pamięć, uwzględniając przy tym sekwencje słuchowe i wzrokowe. Oczywiście nie każdy program multimedialny będzie doskonałym narzędziem dydaktycznym. Wybór oprogramowania jest determinowany przesłankami psychologiczno-pedagogicznymi, które to uwzględniają zagadnienia dotyczące percepcji użytkownika (np. dziecko z trudnościami w nauce) i procesy uczenia się odpowiednie do wieku. Znajomość różnych form integracji percepcyjno-motorycznej ma pozytywne znaczenie dla diagnozy i terapii dysleksji. Przyczynia się do pogłębienia diagnozy przez wprowadzenie dodatkowych metod do badania funkcji, a także do opracowania i stosowania metod terapii rozwijających integrację w przypadku zaburzeń jej rozwoju (Bogdanowicz, 2004, s. 278). Dlatego też multimedia i inne nowe technologie w nauczaniu mogą pobudzać i usprawniać funkcje percepcyjno-motoryczne, a także ich integrację niezbędną w nabywaniu umiejętności czytania i pisania.

Każde dziecko wymaga indywidualnego podejścia do jego problemu. Nie ma jednej przyczyny dysleksji, a badacze problemu wymieniają nawet kilka rodzajów tych trudności. Nie ma też określonej metody terapii, która przyniesie konkretne, pozytywne efekty. Oznacza to, iż w terapii należy uwzględnić te informacje, które wyznaczą indywidualny program pomocy dziecku. Warto dodać, że zajęcia terapeutyczne wspierane nowymi technologiami są niezwykle ważne dla rozwoju psychicznego dziecka. Ułatwiają uczniom nabywanie podstawowych umiejętności szkolnych, a także są przydatne w komunikacji w życiu społecznym, ale przede wszystkim stymulują i poprawiają czynności psychiczne niezbędne w przyjmowaniu i utrwalaniu nowych wiadomości. Celem indywidualizacji pracy ucznia jest poprawianie wyników uczenia się dzięki indywidualnym właściwościom uczącego się i zwiększeniu jego możliwości. Indywidualizacja polega na tym, żeby nauczanie i uczenie się było dostosowane do predyspozycji ucznia, wykorzystywało jego potencjał w największym stopniu i go rozwijało.

W terapii dysleksji szczególnie ważne jest stosowanie innowacyjnych rozwiązań w celu podniesienia efektywności i atrakcyjności zajęć. Odpowiedni dobór narzędzi i indywidualny program terapii oznacza wiele korzyści dla uczącego się i nauczyciela. Dzięki dobrze stosowanym programom proces ten będzie dopasowany do potrzeb ucznia. Proponowane programy komputerowe, filmy, tablice interaktywne i inne pomoce dydaktyczne związane z szeroko pojętą technologią informacyjną znacznie uatrakcyjnią zajęcia i spowodują, że proces uczenia się będzie przebiegał sprawniej, a treści zostaną lepiej zapamiętane dzięki wielomodalnym właściwościom wspomnianych środków dydaktycznych.

Z prowadzonych obserwacji uczniów korzystających z programów komputerowych wspomagających naukę czytania, pisania i liczenia wynika, że czas skupienia uwagi na zadaniu wydłuża się, a atrakcyjna forma graficzna i wykorzystane środki znacznie bardziej aktywizują pracę uczniów, przez co zwiększa się ich zdolność spostrzegania i koncentracja. Dodać należy, iż zastosowanie nowych technologii informacyjnych w procesie uczenia się w rezultacie daje pozytywne efekty, a uczenie się staje się procesem angażującym zmysły dziecka (Siemieniecki, 2007). Powtarzanie zadań i doświadczeń dostarcza uczniom możliwość utrwalania wiadomości i umiejętności. Nie można też pominąć niezwykle ważnego aspektu uczenia się, w którym oprócz oddziaływań na sferę poznawczą wpływamy również na sferę emocjonalną. Dzięki temu uczniowie lepiej zapamiętują, a wiadomości są powtarzane i utrwalane. 

Uczniowie z dysleksją mają duże trudności z zapamiętywaniem treści, np. tabliczki mnożenia czy wierszy. Szczególnie zapamiętywanie sekwencji, m.in. nazw miesięcy, liter w alfabecie, sprawia im większe problemy. Osoby z dysleksją przekręcają nazwiska, nazwy, liczby wielocyfrowe itp. Mają duże problemy z opanowaniem poprawnej pisowni, co związane jest z opóźnieniem rozwoju spostrzegania wzrokowego i pamięci wzrokowej. Nie tylko piszą niepoprawnie, lecz także nie potrafią poprawnie przepisywać wyrazów z tablicy czy z książki. Nic dziwnego, że tradycyjne metody nauczania ortografii zawodzą. Przecież opierają się one w większości na dobrej percepcji
wzrokowej, dobrej pamięci wzrokowej oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej.

Zastosowanie nowych technologii w terapii umożliwia kształtowanie niezwykle istotnych sprawności leżących u podstaw nauki elementarnych umiejętności szkolnych, takich jak czytanie, pisanie i liczenie. Zatem wspomniane wcześniej działania wielomodalne doskonalą sprawności językowe i percepcyjne, pamięć i koordynację wzrokowo-ruchową, doskonalą refleks, koncentrację uwagi oraz orientację w przestrzeni.

Odpowiednio napisane i dobrane programy komputerowe wnoszą korzyści w procesie terapii dziecka z dysleksją poprzez (Krasowicz-Kupis, 2009, s. 214):

• możliwość przypominania i powtarzania (deficyt pamięci);
• uczenie przez interakcje wielomodalne, zwłaszcza słuchowo-wzrokowe, które wspierają zapamiętywanie przez angażowanie kilku zmysłów;
• możliwość kontrolowania i monitorowania tempa uczenia się;
• zachęcanie do stosowania i rozwijania strategii kompensacyjnych (Szala, 2015).