Pandemia postawiła nas – terapeutów, nauczycieli, rodziców, dzieci – w zaskakującej sytuacji. Placówki oświatowe i gabinety terapeutyczne zawiesiły funkcjonowanie z dnia na dzień. Uniemożliwiło to kontynuację terapii w tradycyjny sposób. Dlatego, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rodziców i potrzebom dzieci, wielu logopedów dostosowało się do nowej rzeczywistości i przeniosło zajęcia z gabinetów do internetu. W niniejszym artykule przedstawiam swój sposób na przygotowanie i prowadzenie zajęć logopedycznych online krok po kroku.
Krok 1 – przygotowanie zajęć
Przygotowanie zajęć online nie różni się w znaczący sposób od przygotowania zajęć stacjonarnych. Scenariusz powinien zawierać wszystkie niezbędne elementy danej terapii. Mogą znaleźć się w nim zarówno ćwiczenia oddechowe, artykulacyjne, słuchowe, jak i korygujące lub utrwalające poprawną wymowę zaburzanej głoski, rozwijające mowę bierną i czynną, ćwiczenia słownikowe czy rozwijające umiejętności językowe i komunikacyjne. Z zajęć online trzeba jednak wykluczyć takie ćwiczenia, które wymagają bezpośredniego kontaktu z pacjentem czy użycia instrumentarium logopedycznego, jak np. szpatułka laryngologiczna, wibrator logopedyczny, masaż logopedyczny, itp.
Krok 2 - pomoce
Podczas zajęć online można wykorzystać te same pomoce, które zwykle wykorzystuje się
w gabinetach logopedycznych, np. lusterko, piórka, słomki, klocki, świeczki, wiatraczki, baloniki, dmuchajki, lekkie piłeczki, gry planszowe, pacynki, karty do gry, karty pracy i wiele innych. Pomocne są również programy logopedyczne, jak na przykład, bardzo lubiany przez dzieci,
program Logopedia eduSensus czy strony internetowe wspierające rozwój mowy dzieci (np. www.dlanauczyciela.pl, www.mimowa.pl, www.wordwall.net, www.printoteka.pl).
Możliwość udostępniania materiałów z powyższych stron i aplikacji jest doskonałym urozmaiceniem terapii, ponieważ dziecko ćwiczy w trakcie aktywnej zabawy.
w gabinetach logopedycznych, np. lusterko, piórka, słomki, klocki, świeczki, wiatraczki, baloniki, dmuchajki, lekkie piłeczki, gry planszowe, pacynki, karty do gry, karty pracy i wiele innych. Pomocne są również programy logopedyczne, jak na przykład, bardzo lubiany przez dzieci,
program Logopedia eduSensus czy strony internetowe wspierające rozwój mowy dzieci (np. www.dlanauczyciela.pl, www.mimowa.pl, www.wordwall.net, www.printoteka.pl).
Możliwość udostępniania materiałów z powyższych stron i aplikacji jest doskonałym urozmaiceniem terapii, ponieważ dziecko ćwiczy w trakcie aktywnej zabawy.
Wybór pomocy powinien uwzględniać:
- możliwość przygotowania ich przez rodziców (m.in. wydruk kart pracy, dostępność pomocy
w domu, by nie obarczać rodziców dodatkowym obowiązkiem poszukiwania materiałów
w sklepach), - pomoce alternatywne w razie nieprzewidzianych problemów, np. z połączeniem,
- alternatywny sposób przeprowadzenia zajęć w razie braku wymaganych pomocy.
- Rodzice otrzymują materiały pocztą elektroniczną w takim czasie, by mogli je przygotować na zajęcia.
Krok 3 – sposób prowadzenia zajęć
Prowadzenie zajęć logopedycznych online wymaga zaangażowania nie tylko logopedy i dziecka, ale też rodzica, który oprócz przygotowania materiałów jest przysłowiową prawą ręką terapeuty. To rodzic, będąc obok dziecka, może pokazać mu sposób wykonania ćwiczenia według instrukcji logopedy.
Zajęcia odbywają się w ustalonym z rodzicem dniu i godzinie, i przy obecności jego lub innego dorosłego opiekuna. Prowadzone są przy użyciu komputera, za pomocą bezpiecznych komunikatorów, w formie wideoczatów, podczas których logopeda realizuje przygotowany scenariusz. Dziecko wykonuje ćwiczenia prezentowane przez logopedę, korzystając ze wskazanych wcześniej materiałów i pomocy, tzn. wykonuje ćwiczenia oddechowe, naśladuje mimikę, powtarza, nazywa, rozwiązuje zagadki, krzyżówki, czyta, pisze, opowiada, odpowiada na pytania do tekstu lub filmu, gra z logopedą w memory czy gry planszowe. Możliwości jest wiele, a ograniczeniem tylko nasza wyobraźnia i ewentualne problemy techniczne.
Czas trwania zajęć to 20 – 30 minut ze względu na higienę pracy przed monitorem i umiejętność koncentracji uwagi dziecka. Po zakończonych zajęciach dziecko otrzymuje nagrodę, którą najczęściej jest emotikon lub kolorowanka.
Dzięki zajęciom online dzieci mają możliwość kontynuowania terapii, rodzice aktywnie w niej uczestniczą, a terapeuci rozwijają swoje umiejętności w dziedzinie dostosowania nowych technologii do pracy terapeutycznej. Terapia logopedyczna online jest obecnie codziennością dla wielu logopedów, którzy nigdy wcześniej nie prowadzili zajęć w ten sposób lub robili to sporadycznie. Okazuje się, że nagłe narzucenie na nas wielu ograniczeń może być twórczym i ciekawym doświadczeniem w życiu zawodowym, choć wymaga od terapeutów dodatkowej pracy. Sądzę, że zdalna forma prowadzenia zajęć terapeutycznych, wprawdzie nie idealna, zagości w pracy logopedów dłużej niż tylko na czas pandemii.